Παρασκευή 26 Ιουλίου 2013

Μαντείο Δελφών


 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ



  Για χιλιάδες χρόνια το μαντείο των Δελφών ήταν από τα πιο περίεργα μυστήρια του Αρχαίου κόσμου!   Κατά την μυθολογία, ο Δίας άφησε ελεύθερους δύο αετούς, τον ένα από το ανατολικό και τον άλλο από το δυτικό άκρο του κόσμου.  Στο σημείο που συναντήθηκαν έριξε ένα Ιερό Λίθο , για να ορίσει το Κέντρο του κόσμου, τον Ομφαλό της Γης.


   Η ιστορία των Δελφών χάνεται στην προϊστορία και στους μύθους των αρχαίων Ελλήνων. Σύμφωνα με την παράδοση, στην περιοχή των Δελφών υπήρχε ιερό αφιερωμένο στη γυναικεία θεότητα της Γαίας. Το σπήλαιο όπου η Θεά Γαία άρθρωνε τις προφητείες της φρουρείτο από τον γιο της, τον δράκο Πύθωνα. Ο μύθος λέει πως ο Απόλλων, όταν ήταν παιδί, σκότωσε τον Πύθωνα και εγκατέλειψε την περιοχή των Δελφών για να εξαγνιστεί.  Μετά τον εξαγνισμό του, επέστρεψε στην περιοχή και ανέλαβε  το Μαντείο, που στο εξής του ανήκε.
   Η εκάστοτε Ιέρεια ονομαζόταν Πυθία. Η λέξη «Πυθία» προέρχεται από το «Πύθων», το όνομα ενός ερπετού, φιδιού ή «δράκου». Το «πύθων» με τη σειρά του θεωρείται μερικές φορές ότι προέρχεται από το ρήμα «πύθειν» (σαπίζει), ίσως όμως σχετίζεται και με τη λέξη «πάθος».Η Πυθία, λοιπόν, ευρισκόμενη σε έκσταση, μετέφερε τη χρησμοδότηση του Θεού προς τον ενδιαφερόμενο με τρόπο συνήθως λακωνικό, δυσνόητο και αινιγματικό.   Πριν από κάθε χρησμοδότηση η Πυθία πλενόταν, έπινε νερό από την Κασταλία πηγή, μασούσε φύλλα δάφνης και έμπαινε στο πιο βαθύ και μυστηριώδες μέρος του ναού , το γνωστό Άδυτο , ένα μέρος που μόνο η ιέρεια μπορούσε να μπει. Μόνο στο Άδυτο μπορούσε να προφητεύσει και να μιλήσει εκ μέρος των θεών.  Η Πυθία ερχόταν σε έκσταση και έβγαζε ασυνάρτητες κραυγές και λόγους. Πίστευαν πως κυριευόταν από τον θεό Απόλλωνα.  Οι ιερείς του μαντείου μετέτρεπαν τα άναρθρα αυτά λόγια σε έμμετρους χρησμούς, με διφορούμενη σημασία. Σύμφωνα με αρχαία χρονικά, στο άδυτο υπήρχε υπόγεια σπηλιά ή ρωγμή όπου ανάβλυζε πηγή με ιερό ατμό εμποτισμένο με γλυκό μη-γήινο άρωμα. Άραγε αυτή ήταν η πηγή της προφητικής δύναμης της Πυθίας;
   Χιλιάδες  φιλόσοφοι , ικέτες , έμποροι και βασιλιάδες επισκέπτονταν τότε τον μυστικό ναό του Απόλλωνα, διότι οι χρησμοί που εκφράζονταν από την Πυθία θεωρούνταν οι πιο αξιόπιστοι.   Σήμερα άνθρωποι από όλο τον κόσμο επισκέπτονται τους Δελφούς για να θαυμάσουν την αρχιτεκτονική του τόπου, να απολαύσουν την ομορφιά του χωριού, ενώ κάποια άλλη ομάδα ατόμων να γιορτάσουν το θερινό κ χειμερινό ηλιοστάσιο.
           

                                          ΠΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ
 






ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ


   Με την βοήθεια της τοξικολογίας, της χημείας, της γεωλογίας και της αρχαιολογίας ξεκίνησαν οι έρευνες για το μυστήριο του μαντείου των Δελφών.

  
Η πόλη Καστρί είχε οικοδομηθεί πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο. Την άνοιξη του 1892, το Καστρί αγοράστηκε, σπίτι προς σπίτι, από την γαλλική σχολή. Τα σπίτια κατεδαφίστηκαν και οι κάτοικοι μετακινήθηκαν στους σημερινούς Δελφούς. Καθώς κατεδάφιζαν τα σπίτια ο ναός άρχισε να εμφανίζεται. Το 1894 άρχισαν να σκάβουν το άδυτο, αλλά ο λάκκος της εκσκαφής γέμιζε νερό. Το 1913 κατάφεραν να διεισδύσουν το βραχώδες υπόστρωμα . Περίμεναν να βρουν μεγάλο άνοιγμα στο βράχο και μεθυστικές αναθυμιάσεις  να ρέουν. Δεν υπήρχε τίποτα, απλά ένα χωμάτινο πάτωμα. Τα νέα διαδόθηκαν και πλέον όλοι ήξεραν ότι καμιά από τις αρχαίες πηγές δεν ήταν σωστή . Μ' αυτό το συμπέρασμα το αρχαίο μαντείο κατέληξε στην σφαίρα της μυθολογίας και της φαντασίας.

   Όμως, περίπου 100 χρόνια μετά, ο αρχαιολόγος Τζον Χέιλ και ο γεωλόγος Γελ ντε Μποέρ εξέτασε τις αυθεντικές αρχαιολογικές αποδείξεις και βρήκε αποδείξεις της ρωγμής που ίσως ευθύνονταν για το θρυλικό μαντείο. Ανακάλυψαν λοιπόν πως υπάρχει ρήγμα. Το ένα δυτικά των Δελφών και το ίδιο ανατολικά. Οι δορυφορικοί χάρτες δείχνουν ξεκάθαρα ότι το ρήγμα συνεχίζεται ανατολικά κάτω από την πόλη και το μαντείο των Δελφών και συνεχίζει στην Περαχώρα. Αυτό το κοινό φαινόμενο μάλλον δεν πρόσεξαν οι Γάλλοι αρχαιολόγοι οι οποίοι έσκαβαν και έβρισκαν πετρώματα το ένα μετά το άλλο, κι έτσι απογοητεύθηκαν και είπαν πως δεν υπάρχει μεγάλη "σπηλιά". Όμως η ελληνική λέξη "σπηλιά" έχει και άλλες σημασίες όπως ρωγμή ή φλέβα ή κάτι τέτοιο . Ο Μποέρ επανεξέτασε τις φωτογραφίες των Γάλλων και διαπίστωσε πως υπήρχαν ρωγμές γύρω στο ενάμιση εκατοστό, τις οποίες είχαν θεωρήσει οι Γάλλοι ασήμαντες, αλλά φυσικά, αυτές ήταν ιδανικές για να αναβλύζει νερό και αέρια. Έτσι οι δυο ερευνητές έκαναν πιο συστηματικά την έρευνα, παίρνοντας την έγκριση από την ελληνική κυβέρνηση.
   Προς έκπληξη όλων κάτω από τον ναό του Απόλλωνα δεν βρέθηκαν ένα, αλλά δυο ρήγματα. Το ένα ονομάστηκε ρήγμα των Δελφών, το οποίο είναι πολύ μεγάλο και ενεργό. Τα δύο ρήγματα, τα οποία έχουν, το μεν διεύθυνση ανατολικά-δυτικά το δε άλλο βορρά-νότο, συναντιούνται σχηματίζοντας ένα τέλειο "Χ". Στο σημείο συνάντησης βρίσκονται οι Δελφοί. 

   «Γύρω στο 560 π.Χ., προτού οι Σίφνιοι κτίσουν τον πολυτελή θησαυρό τους, ένα άλλο πλούσιο νησί των Κυκλάδων, η Νάξος στέλνει μεγαλειώδη προσφορά στον Απόλλωνα των Δελφών. Είναι το άγαλμα της μυθικής Σφίγγας που με το κολοσσιαίο μέγεθος, την επιβλητική μορφή και θέση της στο ιερό (κοντά στο βράχο της Σίβυλλας και μπροστά από τον πολυγωνικό τοίχο του ανδήρου που με το γυναικείο πρόσωπο και το αινιγματικό χαμόγελο, το σώμα λιονταριού και τα φτερά πτηνού, καθόταν πάνω στο κιονόκρανο πανύψηλου ιωνικού κίονα που θεωρείται το αρχαιότερο στοιχείο ρυθμού στους Δελφούς. Συνολικά το ύψος του αναθήματος έφθανε τα 12,50 μέτρα.
  Λαξευμένη σ’ένα μεγάλο κομμάτι ναξιακού μαρμάρου η Σφίγγα συνδυάζει τη στερεότητα της κατασκευής με μια διακοσμητική διάθεση στην απόδοση των μαλλιών, του στήθους και των φτερών, που πετυχαίνει να εκλεπτύνει τον όγκο της μορφής. Όπως πληροφορούμαστε από την εγχάρακτη επιγραφή του 4ου αιώνα π.Χ. στη βάση του κίονα, οι ιερείς του Απόλλωνα τίμησαν τους πολίτες της Νάξου με το προνόμιο της προμαντείας, δηλαδή της προτεραιότητας στη σειρά των πιστών που ζητούσαν χρησμό».
  Η μαρμάρινη ναξιώτικη Σφίγγα γεμίζει την αίθουσα με την επιβλητική της στάση. Μπροστά της υπάρχει ένα ξύλινο παγκάκι στο οποίο έκατσα για αρκετή ώρα παρατηρώντας την με αποτέλεσμα να με συνεπάρει η άγρια ομορφιά της και η ιδιαιτερότητα της. Βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Πραγματικό κομψοτέχνημα!


   Η ομάδα στην συνέχεια πήγε στον ναό του Απόλλωνα και πήρε δείγματα νερού από δυο πηγές. Στην πρώτη, που βρίσκεται μέσα στο ναό, απέδειξαν ότι υπάρχουν υψηλά ποσοστά αιθανίου και αιθυλενίου, ενώ στη δεύτερη, που βρίσκεται 90 μ. μακρύτερα, δεν υπάρχει τίποτα. Απλά χρησιμοποιούταν από τους τότε χωρικούς για την προμήθεια νερού.

   Το αιθυλένιο είναι ισχυρό αναισθητικό. Τα άτομα, όπως έχει αποδειχθεί σε ιατρικές μελέτες, τα οποία έχουν εισπνεύσει αιθυλένιο, έχουν παρόμοια συμπτώματα με την Πυθία. Στην αρχή μιλούν για έναν ελαφρύ πονοκέφαλο, ένα ήπιο συναίσθημα ευφορίας, ενώ όταν ήταν όρθιοι παραπατούν,  απαντούν ελεύθερα, χωρίς φραγμούς και είναι πολύ χαρούμενοι . Το αιθυλένιο έχει γλυκιά μυρωδιά.  Η απάντηση είναι επιτέλους ξεκάθαρη. Το αιθυλένιο αποδεικνύει την έκσταση και την λεκτική εφορία της Πυθίας!
   Βέβαια οι έρευνες συνεχίζονται ακόμα και σήμερα και απ’ ότι φαίνεται το πιο γνωστό μαντείο στον κόσμο έχει ακόμα αρκετά κρυμμένα μυστικά, που μόνο να μαντέψουμε μπορούμε....

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ

   Καθώς καταφθάνεις στους Δελφούς, στα αριστερά, αντικρίζεις, ίσως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία των Δελφών. Είναι ο Θόλος της Αθηνάς Προναίας. Μέχρι και σήμερα οι αρχαιολόγοι δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν την ακριβή χρήση του οικοδομήματος. Αρκετοί καταλήγουν ότι πρέπει να σχετίζεται με τη χθόνια λατρεία, ενώ ερωτηματικά εγείρει η περιγραφή του περιηγητή Παυσανία που σε καμία περίπτωση δεν το μνημονεύει ως ναό.







   Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό κυκλικό κτήριο, που χρονολογείται ότι κτίστηκε το 380 π.Χ και βρίσκεται ανάμεσα στον νεότερο ναό της Αθηνάς και στον Θησαυρό των Μασσαλιωτών.
   Συνεχίζοντας, στα δεξιά πάνω στον δρόμο συναντάμε την Κασταλία πηγή, όπως γράφει και η ταμπέλα.

    Στην συνέχεια του δρόμου και στα δεξιά μας υπάρχει το ιερό του Απόλλωνα. Αφού μπούμε μέσα, συναντάμε την Ρωμαϊκή αγορά και συνεχίζοντας συναντάμε τον θησαυρό των Σικυωνίων, των Σιφνίων, των Θηβαίων, των Βοιωτών και των Μεγαρέων.     



 









  
Συνεχίζοντας, κατά μήκος της Ιεράς Οδού, συναντάμε των θησαυρό των Αθηναίων. 
 




  
Ο Θησαυρός των Αθηναίων ήταν ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίσματα του τεμένους του Απόλλωνα. Μικρό κτίριο δωρικού ρυθμού, με δύο κίονες στην πρόσοψη ανάμεσα στις παραστάσεις και πλούσιο γλυπτικό διάκοσμο. Χτίστηκε από τους Αθηναίους, στο τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα, για να στεγάσει τα αναθήματα στον Απόλλωνα. Στα δεξιά θαυμάζουμε τον θησαυρό των Κνιδίων και στα αριστερά ότι έχει απομείνει από το Βουλευτήριο. Ανηφορίζοντας, σιγά σιγά, την ιερά οδό και παραμένοντας σαφώς μαγεμένος από αυτό το μοναδικό μέρος, συναντάς την στοά των Αθηναίων.  








  
Ένα από τα πιο σημαντικά αναθήματα στους Δελφούς . Στοά ιωνικού ρυθμού με επτά μονόλιθες κολώνες, χτισμένη από τους Αθηναίους μετά το 478 π.Χ., για να στεγάσει τρόπαια των αθηναϊκών ναυτικών μαχών, σύμφωνα με την επιγραφή που είναι χαραγμένη στην πρόσοψη του στυλοβάτη. Έχει χτισθεί σε κεντρική θέση στο ιερό του Απόλλωνα, κάτω από το μεγάλο ναό. Πίσω ακριβώς από την στοά των Αθηναίων βρίσκεται ο Πολυγωνικός τοίχος των Δελφών, ο οποίος κατασκευάσθηκε κατά την καταστροφή του ναού το 548 π.Χ., για να συγκρατήσει το άνδηρο όπου θεμελιώθηκε ο νέος ναός. Επάνω του είναι χαραγμένο πλήθος επιγραφών, κυρίως πράξεις απελευθερώσεων δούλων. Ακριβώς πίσω από τον πολυγωνικό τοίχο υπάρχει ο ναός του Απόλλωνος.













  

   
Ο Ναός του Απόλλωνα είναι το σημαντικότερο μνημείο του ιερού. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο πρώτος ναός του Απόλλωνα, που κτίσθηκε στους Δελφούς, ήταν μία καλύβα από κλαδιά δάφνης. Ο δεύτερος έγινε από κερί μελισσών και φτερά, ο τρίτος από χαλκό, ενώ ο τέταρτος κτίσθηκε από τους μυθικούς αρχιτέκτονες Τροφώνιο και Αγαμήδη, με τη βοήθεια του ίδιου του Απόλλωνα, ο οποίος καταστράφηκε από πυρκαγιά το 548 π.Χ .

  
Ο ναός που τον διαδέχθηκε ολοκληρώθηκε περίπου το 510 π.Χ. Ο σεισμός του 373 π.Χ. κατέστρεψε τον αρχαϊκό ναό και το ιερό κατέφυγε για δεύτερη φορά σε πανελλήνιο έρανο για την ανοικοδόμησή του. Το 330 π.Χ. ο ναός παραδόθηκε σε χρήση και κατασκευάσθηκε από τους Πίνθαρος τον Κορίνθιο, τον Ξενόδωρο και τον Αγάθων. Σε αυτό το ναό ανήκουν τα ερείπια που βλέπουμε σήμερα. Στο βαθύτερο επίπεδό του βρισκόταν το άδυτο, όπου εκεί εκτυλισσόταν η μαντική διαδικασία και στο οποίο είχαν πρόσβαση μόνο οι ιερείς που θα ερμήνευαν τα λόγια της Πυθίας. Αξίζει να ανεφερθώ ότι στον πρόσθιο τοίχο του πρόναου υπήρχαν χαραγμένα τα δελφικά παραγγέλματα των επτά σοφών, όπως το «γνώθι σαυτόν» (Να γνωρίζεις τον εαυτό σου) και το «μηδέν άγαν»  (Να μην υπερβάλλεις), όπως επίσης και το Δελφικό Ε. 




   Ήταν
ένα αρχαιοελληνικό σύμβολο που σχετιζόταν με την μύηση του ανθρώπου στο φως. Για το λόγο αυτό βρισκόταν στον Ναό του Απόλλωνα, στους Δελφούς, όπου τελούνταν η λατρεία του Θεού του Ήλιου του Απόλλωνα! Ενώ στο άδυτο υπήρχε το άγαλμα του θεού, ο ομφαλός, η μαντική δάφνη και ο ιερός τρίποδας.

  
Ένα αντίγραφο του ομφαλού βρίσκεται  μέσα στο ιερό και ένα στο μουσείο.



















  
Ο τελικός μας προορισμός είναι το αρχαίο Στάδιο. Πριν φθάσουμε όμως εκεί, περνάμε μπροστά από αρκετά αξιοθέατα. Δύο από αυτά είναι η στοά του Αττάλου Α’ και το δεύτερο είναι το Αρχαίο Θέατρο, το οποίο κατασκευάσθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα, αλλά την σημερινή του μορφή πήρε στην αρχή των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων. Το κοίλο του είχε τριανταπέντε σειρές καθισμάτων και στην πλακόστρωτη ορχήστρα σώζονται τα θεμέλια της σκηνής.

 


  
Φθάνοντας στο αρχαίο στάδιο, στο οποίο κάνουν ακόμα ανασκαφές, είχαμε την ανάγκη για ξεκούραση και νερό διότι η ανηφόρα είναι μεγάλη. Το αρχαίο στάδιο βρίσκεται βορειοδυτικά του θεάτρου, πάνω από το ιερό του Απόλλωνα. Κατασκευάσθηκε τον 5ο π.Χ. αιώνα για τη διεξαγωγή των πανελλήνιων αγώνων των Πυθίων. Ανακαινίσθηκε από τον Ηρώδη τον Αττικό (2ος μ.Χ. αιώνας).



Για την ομάδα ΙΧΝΕΥΤΑΙ:  
Δημήτρης - Βίντεο/Μοντάζ
Ανδρομάχη - Φωτό/Κείμενο
Μαριάννα - Επιμέλεια Κειμένου

Πηγές: Βικιπαίδεια , Μουσείο Δελφών.


0 σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου